9 maart 2021 – Afgelopen week kwam Dierenpark Amersfoort middels een persbericht naar buiten met het nieuws dat de chimpansees Mike en Karibuna volgens een onderzoeksrapport van het door hen ingehuurde onderzoeksbureau Intergo terecht doodgeschoten zijn. Met dit onderzoeksrapport is echter de kous niet af, er loopt nog een politieonderzoek naar de noodzaak van het doodschieten van de 53 jaar oude mensaap Mike en de 19 jaar oude mensaap Karibuna. Dit politieonderzoek is gestart naar aanleiding van de aangiftes van Comité Dierennoodhulp, Dierenrechten Alliantie, Animal Earth en Rechten voor al wat leeft en schrijver Mohammed Benzakour. De dierenorganisaties hebben zowel bij onderzoeksbureau Intergo als bij Dierenpark Amersfoort inzage in het onlangs verschenen onderzoeksrapport gevraagd om te weten te komen op welke manier men tot deze conclusie gekomen is. Ook willen zij weten wie als onafhankelijke apendeskundigen betrokken zijn geweest bij het onderzoek, dit werd echter van beide kanten geweigerd. Volgens de conclusies van het onderzoeksrapport van Intergo was er sprake van noodweer en zou er sprake zijn geweest van acuut levensgevaar omdat de apen de verzorgers aanvielen. In eerdere verklaringen van het Dierenpark richting media was dat echter op deze manier helemaal niet aan de orde.

Ook de mogelijkheden die bekende primatologen hebben geopperd om de apen veilig terug te krijgen in hun verblijf, zijn niet terug te vinden in de conclusies van het Intergo onderzoeksrapport. Het dierenpark heeft nagelaten de dieren door hun verzorgers te laten afleiden, te kalmeren en indien nodig te verdoven met een hogere dosis verdovingsmiddel die snel werkt.  Verschillende bekende primatologen hebben te kennen gegeven dat wanneer de bezoekers veilig gesteld zouden zijn en men vreemden op afstand had gehouden, de bekende verzorgers de chimpansees hoogstwaarschijnlijk met geduld hadden terug kunnen krijgen in hun verblijf. Chimpansees vallen normaliter niet hun verzorgers aan. De enige keer dat primatologen over een aanval van chimpansees op dierverzorgers hebben gehoord ging het om een dierverzorger die een slechte relatie met de apen had. Ook Jane Goodall liet aan de dierenorganisaties weten dat zij niet anders kan denken dan dat er een manier had moeten zijn om de twee chimpansees te kalmeren.

Verklaringen die verdraaid worden en schaamteloos vertoon  

Dierenpark Amersfoort heeft zich de afgelopen maanden niet van haar beste kant laten zien. Nadat de dierentuin de chimpansees Mike en Karibuna had laten doodschieten hield zij zich de eerste dagen tegenover de media 100 procent vast aan haar verklaring dat Mike en Karibuna imponerend gedrag vertoonden, de werking van een verdovingspijl een kwartier zou duren en ze bang waren dat de twee apen uit de dierentuin zouden ontsnappen en daar mensen iets zouden aandoen. Op de derde dag bracht de dierentuin opeens een geheel andere verklaring naar buiten: Mike was doodgeschoten omdat hij de verzorger wilde aanvallen en Karibuna zou doodgeschoten zijn omdat hij bezoekers wilde aanvallen. De dierenorganisaties vinden deze plotseling andere verklaring volstrekt ongeloofwaardig en kunnen dit niet anders zien als een manier van de dierentuin om zich schoon te praten van haar verschrikkelijke daad. De herdenkingsplaats die Dierentuin Amersfoort voor Mike en Karibuna in de dierentuin deze maand maakt laat zien hoe schaamteloos zij hierin is. Mike en Karibuna zijn van het leven beroofd door nota bene de dierentuin zelf die daar nu ook nog een soort van attractie van gaat maken….

Deskundigen staan perplex over besluit doodschieten chimpansees   

Edwin Wiek, oprichter van Wildlife Friends Foundation Thailand, een opvangcentrum in Thailand voor apen, tijgers, olifanten en beren die uit handen van stropers en handelaren gered zijn, is perplex over het nieuws dat de chimpansees doodgeschoten zijn. Hij zegt tegen Karen Soeters van Animals Today: “Voor noodgevallen echter dien je grotere doses toe die je met een antidoot weer heel snel kan verlagen nadat het dier ‘plat’ is gegaan. Een deskundige dierenarts moet dit makkelijk kunnen doen.”

Primatoloog Frans de Waal erkent op zijn Facebook dat chimpansees gevaarlijk kunnen zijn, maar schrijft ook: “Aan de andere kant zullen mannetjes uiteindelijk kalmeren als ze niet tegengewerkt zijn. Ik heb situaties van hen gezien die vreedzaam terugkeren naar hun vertrouwde omgeving. Vreemden (zoals de politie) of opwindend publiek moeten op afstand worden gehouden, en de menselijke frontlinie moet bestaan uit verzorgers die de apen kennen en vertrouwen. Na de primaten de tijd te hebben gegeven om hun omgeving te verkennen en wat voedsel te eten, kunnen ze soms terug naar waar ze vandaan komen. Het vergt geduld maar is duidelijk de voorkeursuitkomst.”

Jane Goodall schrijft aan de dierenorganisaties: “t is very sad, as the alpha male played a key role in his group. Clearly they need to take more precautions and I cannot help but think there should have been a way to tranquilize those two chimps. “

Dieren doden in dierentuin geen incident  

Dit doodschieten is niet een los incident. Er worden tal van zogenaamde surplus dieren achter de schermen gedood omdat er al te veel van in dierentuinen zitten en men het leuk vindt om te blijven fokken. Zo worden jonge dieren misbruikt als publiekstrekkers. Onder het mom van fokprogramma’s om dieren voor het uitsterven te behoeden wordt er over de hele wereld in dierentuinen met dieren gezeuld (waardoor intense familiebanden ruw worden verscheurd) en worden de overtallige dieren buiten het zicht van het publiek gedood. Vrijwel geen enkel diersoort is met succes teruggeplaatst in het wild. Van de dieren die wel mogen blijven leven, lijdt een deel van de dieren psychisch zwaar onder de gevangenschap en ontwikkelt hierdoor gestoord gedrag waarvoor zij zelfs antidepressiva en antipsychotica toegediend krijgen.

Dieren levenslang opsluiten als bezienswaardigheid past anno 2021 niet meer. Op deze manier brengen we onze kinderen juist het verkeerde bij: een respectloze houding ten opzichte van een ander dier. Een dier is namelijk geen attractie of vermaaksartikel dat we om die reden gevangen mogen houden.